Quan hệ tình dục với người bị tâm thần có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Câu hỏi:

Chào Luật sư, tôi có vấn đề cần Luật sư tư vấn như sau: Tôi có quan hệ tình dục với một người trên 18 tuổi và hai bên tình nguyện không có ép buộc. Tuy nhiên, sau đó tôi mới biết người đó bị bệnh tâm thần nhưng trong tình trạng nhẹ. Vậy luật sư cho tôi hỏi trong trường hợp này tôi có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Trả lời:

Về vấn đề pháp lý mà bạn hỏi, Luật sư xin được tư vấn như sau:

Căn cứ Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 có quy định về Tội hiếp dâm như sau:

“1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Có tổ chức;

b) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;

c) Nhiều người hiếp một người;

d) Phạm tội 02 lần trở lên;

đ) Đối với 02 người trở lên;

e) Có tính chất loạn luân;

g) Làm nạn nhân có thai;

h) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

i) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61 % trở lên;

b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;

c) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

4. Phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Theo quy định trên, hiếp dâm là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân; hoặc thủ đoạn khác giao cấu; hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân. Theo thông tin bạn cung cấp, trường hợp của bạn chia thành 2 trường hợp như sau:

– Trường hợp bạn thực hiện hành vi biết rõ người đó bị bệnh tâm thần

Trường hợp này bạn đã lợi dụng tình trạng không tự vệ được của người đó để cố ý quan hệ tình dục. Theo khái niệm về tội hiếp dâm quy định tại Bộ luật hình sự thì đây là dấu hiệu của tội hiếp dâm. Một số trường hợp, tùy vào bệnh trạng, nạn nhân tâm thần vẫn có khả năng nhận biết được hành vi của người khác. Nhưng do bị hạn chế về khả năng nhận thức nên đã không đánh giá hết được tính chất nguy hiểm cũng như hậu quả của hành vi đó. Bởi vậy việc giao cấu với người tâm thần dù nạn nhân tự nguyện vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Căn cứ theo Điều 141 Bộ luật hình sự 2015 về tội hiếp dâm thì mức phạt tù bạn có thể phải nhận từ 02 năm đến 07 năm.

– Trường hợp bạn không biết người đó bị bệnh tâm thần

Nếu bạn không biết nạn nhân bị tâm thần, giữa hai người không quen biết nhau từ trước. Đồng thời nạn nhân cũng không có bất cứ dấu hiệu bất thường gì để buộc người khác nhận biết là họ bị tâm thần, trong rường hợp hai bên tự nguyện quan hệ tình dục (người đó đã đủ 18 tuổi trở lên) thì hành vi này có thể không cấu thành Tội hiếp dâm theo quy định của pháp luật.

Trên đây là ý kiến tư vấn có tính chất tham khảo theo quy định pháp luật. Hy vọng giúp ích được cho bạn.

V&HM tổng hợp